متخصص درمان ریشه، ناجی دندانهای شما
درمان ریشه ( عصب کشی ) چیست؟
درمان ریشه، که به آن عصب کشی دندان نیز گفته میشود، روشی برای نجات دندانهایی است که به شدت پوسیده یا عفونی شدهاند. پالپ دندان، که بافت نرمی داخل کانالهای ریشه دندان است، در اثر عفونت یا آسیب ملتهب و دردناک میشود. در درمان ریشه، پالپ عفونی از کانالهای ریشه خارج شده و سپس کانالها تمیز و پر میشوند.
تفاوت ریشه دندان با عصب کشی دندان چیست؟
در واقع، تفاوت ریشه دندان با عصب کشی دندان در اصطلاح هیچ تفاوتی وجود ندارد. هر دو عبارت به یک پروسه درمانی اشاره میکنند که برای نجات دندان عفونی یا آسیبدیده انجام میشود.
در این روش، عصب و بافت نرم داخل دندان (پالپ) که ملتهب یا عفونی شده است، از بین برده میشود و سپس کانالهای ریشه (فضای داخل ریشه دندان) تمیز، ضدعفونی و پرمیشوند.
ریشه دندان: به قسمت زیرین دندان که در داخل لثه و استخوان فک قرار دارد، ریشه دندان گفته میشود. عصب و رگهای خونی از داخل این بخش عبور میکنند.
عصب کشی دندان: به فرایند خارج کردن عصب و پالپ عفونی از ریشه دندان گفته میشود.
هر دو اصطلاح برای بیان یک فرایند واحد به کار میروند و هیچ تفاوتی در ماهیت و مراحل درمان ایجاد نمیکنند.
انتخاب بین این دو عبارت بیشتر به منطقه جغرافیایی و عادت زبانی مردم بستگی دارد. در برخی مناطق، از عبارت ریشه دندان بیشتر استفاده میشود، در حالی که در مناطق دیگر، عصب کشی دندان رایجتر است.
درمان ریشه دندان چه موقع انجام میشود؟
درمان ریشه دندان در شرایط مختلفی انجام میشود که به طور کلی میتوان آنها را به دو دسته کلی شرایط حاد و شرایط مزمن تقسیم کرد:
شرایط حاد:
درد شدید و مداوم دندان: اگر دردی شدید و مداوم در دندان خود دارید که با داروهای مسکن معمولی قابل تسکین نیست، ممکن است به درمان ریشه نیاز داشته باشید. این درد می تواند تیر کشنده، ضربان دار یا ساطع به سایر قسمت های صورت باشد.
حساسیت شدید به گرما و سرما: اگر دندانتان به طور غیرطبیعی به گرما و سرما حساس است، ممکن است پالپ دندان شما (عصب و رگ های خونی داخل دندان) ملتهب یا عفونی شده باشد و به درمان ریشه نیاز داشته باشید.
ورم و آبسه دندان: اگر لثه اطراف دندانتان متورم، قرمز و دردناک است، یا اگر از دندانتان چرک خارج می شود، ممکن است آبسه دندان داشته باشید و به درمان ریشه فوری نیاز داشته باشید.
شرایط مزمن:
پوسیدگی عمیق: اگر پوسیدگی به عمق دندان نفوذ کرده باشد و به پالپ دندان رسیده باشد، ممکن است به درمان ریشه نیاز داشته باشید. پوسیدگی عمیق می تواند باعث درد، التهاب و عفونت پالپ شود.
مرگ عصب دندان: اگر عصب دندان شما (عصب و رگ های خونی داخل دندان) مرده باشد، ممکن است به درمان ریشه نیاز داشته باشید. مرگ عصب دندان می تواند باعث تغییر رنگ دندان (قهوه ای، خاکستری یا سیاه شدن) و شکنندگی دندان شود.
سابقه ضربه به دندان: اگر در گذشته به دندانتان ضربه وارد شده باشد، حتی اگر در آن زمان هیچ مشکلی نداشتید، ممکن است بعداً به دلیل آسیب به پالپ دندان به درمان ریشه نیاز داشته باشید.
درمان های ناموفق دندان: اگر در گذشته برای همان دندان درمان هایی مانند پر کردن یا روکش انجام داده اید که ناموفق بوده و منجر به درد، التهاب یا عفونت شده است، ممکن است به درمان ریشه نیاز داشته باشید.
در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک شما حتی در صورت عدم وجود علائم خاصی، درمان ریشه را برای شما توصیه کند. به عنوان مثال، اگر دندانی دارید که برای بریج یا ایمپلنت نیاز به آماده سازی دارد، ممکن است دندانپزشک شما قبل از شروع این درمان ها، درمان ریشه را برای تقویت و محافظت از ساختار دندان انجام دهد.
مزایای درمان ریشه:
حفظ دندان: درمان ریشه به شما کمک میکند تا دندان طبیعی خود را حفظ کنید. کشیدن دندان میتواند منجر به مشکلات مختلفی مانند جابجایی دندانهای دیگر، مشکلات جویدن و صحبت کردن و همچنین نیاز به ایمپلنت یا بریج دندان شود.
کاهش درد: درمان ریشه درد ناشی از عفونت پالپ را از بین میبرد.
جلوگیری از عفونت: درمان ریشه از گسترش عفونت به سایر قسمتهای دهان، صورت و حتی بدن جلوگیری میکند.
عملکرد بهتر: دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته است، مانند یک دندان طبیعی عمل میکند و میتوانید به طور معمول از آن برای جویدن غذا استفاده کنید.
ظاهر زیبا: درمان ریشه ظاهر دندان را حفظ میکند و به شما کمک میکند تا لبخندی زیبا داشته باشید.
در چه صورت به درمان ریشه نیاز دارید؟
اگر هر یک از علائم زیر را دارید، ممکن است به درمان ریشه نیاز داشته باشید:
- درد شدید دندان: دردی که تیرهکش و ضرباندار است و ممکن است به سایر قسمتهای صورت نیز سرایت کند.
- حساسیت شدید به گرما و سرما: دندانی که به گرما و سرما به طور غیرطبیعی حساس است.
- تغییر رنگ دندان: دندانی که به رنگ قهوهای، خاکستری یا سیاه درآمده است.
- تورم لثه: تورم و قرمزی لثه در اطراف دندان
- آبسه دندان: تجمع چرک در نوک ریشه دندان
درمان ریشه چگونه انجام میشود؟
درمان ریشه معمولاً در چند جلسه انجام میشود. در اولین جلسه، دندانپزشک پالپ عفونی را از کانالهای ریشه خارج کرده و سپس کانالها را تمیز و شکل میدهد. در جلسات بعدی، کانالها پر شده و دندان با روکش یا پرکردگی ترمیم میشود.
درمان ریشه معمولاً بدون درد است، زیرا از بیحسی موضعی برای بیحس کردن دندان استفاده میشود. با این حال، ممکن است بعد از درمان کمی درد یا ناراحتی داشته باشید که با داروهای مسکن قابل رفع است.
مراقبتهای بعد از درمان ریشه
بعد از درمان ریشه، باید از دندان خود مراقبت کنید تا از عفونت مجدد آن جلوگیری کنید. برای این کار باید:
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: دندانهای خود را دو بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
- شستشوی دهان: از دهانشویه ضدعفونیکننده استفاده کنید.
- رژیم غذایی سالم: از خوردن غذاهای سفت و چسبناک خودداری کنید.
- معاینات منظم دندانپزشکی: به طور مرتب برای معاینات و تمیز کردن دندانهای خود به دندانپزشک مراجعه کنید.
انواع روش های درمانی ریشه چیست؟
انواع روش های درمان ریشه:
به طور کلی، دو روش اصلی برای درمان ریشه وجود دارد:
1. درمان ریشه سنتی:
این روش قدیمیتر است و با استفاده از ابزارهای دستی و رادیوگرافی انجام میشود.
در این روش، دندانپزشک به طور دستی کانالهای ریشه را تمیز و شکل میدهد.
درمان ریشه سنتی ممکن است زمانبرتر و دشوارتر از روشهای جدیدتر باشد.
2. درمان ریشه با استفاده از دستگاه روتاری:
این روش رایجتر و پیشرفتهتر است و با استفاده از دستگاههای روتاری انجام میشود.
در این روش، دستگاه روتاری با سرعت بالا کانالهای ریشه را تمیز و شکل میدهد.
درمان ریشه با دستگاه روتاری معمولاً سریعتر، راحتتر و دقیقتر از درمان ریشه سنتی است.
3- درمان ریشه با لیزر:
در این روش از لیزر برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن کانالهای ریشه استفاده میشود.
درمان ریشه مجدد: این روش برای دندانهایی که قبلاً تحت درمان ریشه قرار گرفتهاند و دوباره عفونی شدهاند، استفاده میشود.
4- اپیکتومی:
این روش شامل برداشتن نوک ریشه دندان و بافت اطراف آن است.
نوع روش درمانی که برای شما مناسب است، به وضعیت خاص دندان شما بستگی دارد. دندانپزشک شما با معاینه دندان و بررسی عکسهای رادیوگرافی، بهترین روش درمانی را برای شما تعیین خواهد کرد.
در اینجا برخی از مزایا و معایب هر روش آورده شده است:
درمان ریشه سنتی:
مزایا:
- ارزانتر از سایر روشها است.
معایب:
- ممکن است زمانبرتر و دشوارتر باشد.
- ممکن است به اندازه سایر روشها دقیق نباشد.
درمان ریشه با دستگاه روتاری:
مزایا:
- سریعتر، راحتتر و دقیقتر از درمان ریشه سنتی است.
- احتمال موفقیت درمان را افزایش میدهد.
معایب:
- گرانتر از درمان ریشه سنتی است.
درمان ریشه با لیزر:
مزایا:
- ممکن است درد و ناراحتی کمتری نسبت به سایر روشها داشته باشد.
- ممکن است به ضدعفونی کردن بهتر کانالهای ریشه کمک کند.
معایب:
- گرانترین روش درمانی است.
- ممکن است برای همه دندانها مناسب نباشد.
درمان ریشه مجدد:
مزایا:
- میتواند به نجات دندانی که قبلاً تحت درمان ریشه قرار گرفته است و دوباره عفونی شده است، کمک کند.
معایب:
- ممکن است به اندازه درمان ریشه اولیه موفقیتآمیز نباشد.
- گرانتر از درمان ریشه اولیه است.
اپیکتومی:
مزایا:
- میتواند به نجات دندانی که عفونت شدیدی در نوک ریشه دارد، کمک کند.
معایب:
- این یک روش جراحی پیچیده است که با خطرات بیشتری همراه است.
- ممکن است به اندازه سایر روشها موفقیتآمیز نباشد.
درمان ریشه با لیزر چیست؟
درمان ریشه با لیزر، نوعی روش دندانپزشکی برای درمان عفونت ریشه دندان (کانال ریشه) است که در آن از لیزر به جای ابزارهای سنتی استفاده میشود.
در روش سنتی درمان ریشه، دندانپزشک از مته و ابزارهای دستی برای برداشتن بافت عفونی از کانال ریشه استفاده میکند. سپس کانال ریشه تمیز و ضدعفونی شده و با مواد پرکننده مخصوص پر میشود.
در عصب کشی با لیزر، از لیزر برای حذف بافت عفونی و ضدعفونی کانال ریشه استفاده میشود. لیزر میتواند به دقت بیشتری به کانال ریشه دسترسی پیدا کند و آن را تمیز و ضدعفونی کند.
درمان ریشه با لیزر مناسب چه کسانی است؟
درمان ریشه با لیزر میتواند برای افراد مختلفی مفید باشد، به خصوص کسانی که:
- به دنبال روش درمانی کم دردتر هستند: بسیاری از افراد میگویند که درمان ریشه با لیزر از روش سنتی کم دردتر است.
- میخواهند خونریزی کمتری داشته باشند: لیزر میتواند به کاهش خونریزی در طول درمان کمک کند.
- به دنبال درمان سریعتر هستند: درمان ریشه با لیزر میتواند سریعتر از روش سنتی انجام شود.
- به دقت بیشتر نیاز دارند: لیزر میتواند با دقت بیشتری به کانال ریشه دسترسی پیدا کند و آن را تمیز و ضدعفونی کند.
- میخواهند خطر عفونت را کاهش دهند: برخی از مطالعات نشان دادهاند که درمان ریشه با لیزر ممکن است خطر عفونت را کاهش دهد.
علاوه بر این، درمان ریشه با لیزر ممکن است برای افرادی که شرایط زیر را دارند نیز مفید باشد:
- سابقه اضطراب یا ترس از دندانپزشکی: محیط آرامتر و بیحسی کمتری که در درمان ریشه با لیزر استفاده میشود، میتواند آن را به تجربهای کمتر ترسآور تبدیل کند.
- لثههای حساس: لیزر میتواند به کاهش تحریک لثه در طول درمان کمک کند.
- کانالهای ریشه خمیده یا سخت دسترسی: لیزر میتواند به دندانپزشک در دسترسی به کانالهای ریشه که با ابزارهای سنتی دشوار است، کمک کند.
با این حال، درمان ریشه با لیزر برای همه افراد مناسب نیست. اگر سابقه بیماری لثه یا عفونت شدید ریشه دارید، ممکن است این روش برای شما مناسب نباشد. همچنین معمولاً از درمان ریشه با لیزر گرانتر از روش سنتی است و همه دندانپزشکان آن را ارائه نمیدهند.
مراحل درمان ریشه با لیزر چگونه است؟
مراحل درمان ریشه دندان با لیزر:
1. بیحسی:
ابتدا دندانپزشک با تزریق بیحسی، اعصاب اطراف دندان را بیحس میکند.
نوع بیحسی استفاده شده به میزان ترس شما و سابقه دندانپزشکی شما بستگی دارد.
2. ایجاد دسترسی:
دندانپزشک با استفاده از ابزار دندانپزشکی سوراخی کوچک در تاج دندان ایجاد میکند تا به کانال ریشه دسترسی پیدا کند.
این سوراخ بعداً پر میشود، بنابراین ظاهر دندان شما تغییر نمیکند.
3. برداشتن بافت عفونی:
از لیزر برای از بین بردن بافت عفونی و پوسیده از داخل کانال ریشه استفاده میشود.
لیزر میتواند با دقت بیشتر از ابزارهای سنتی به کانال ریشه دسترسی پیدا کند و آن را تمیز کند.
این کار به کاهش خطر عفونت کمک میکند.
4. شکل دادن به کانال ریشه:
از ابزارهای کوچک برای شکل دادن به کانال ریشه استفاده میشود تا برای پر کردن آماده شود.
5. پر کردن کانال ریشه:
کانال ریشه با مواد پر کننده مخصوص پر میشود تا از عفونت آینده جلوگیری شود.
این مواد پر کننده باید محکم و بادوام باشند تا در برابر فشار جویدن مقاومت کنند.
6. قرار دادن روکش (اختیاری):
در برخی موارد، برای تقویت دندان و جلوگیری از شکستگی، روکش روی دندان قرار داده میشود.
این کار به خصوص اگر دندان شما به طور قابل توجهی ضعیف شده باشد، توصیه میشود.
7. معاینه بعدی:
چند روز یا چند هفته پس از درمان، برای بررسی دندان و اطمینان از خوب بودن وضعیت آن، به دندانپزشک مراجعه خواهید کرد.
سوالات متداول و کاربردی در مورد درمان ریشه دندان
1. جایگزینهای درمان ریشه چه هستند؟
کشیدن دندان: در این روش، دندان عفونی از دهان خارج میشود. با این حال، کشیدن دندان میتواند منجر به مشکلات مختلفی مانند جابجایی دندانهای دیگر، مشکلات جویدن و صحبت کردن و همچنین نیاز به ایمپلنت یا بریج دندان شود.
2. آیا درمان ریشه برای همه افراد مناسب است؟
درمان ریشه برای اکثر افراد، به خصوص کسانی که دندانهای سالمی دارند، مناسب است. با این حال، در برخی موارد، ممکن است درمان ریشه برای افراد مناسب نباشد، مانند:
افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند: افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت بعد از درمان ریشه باشند.
افرادی که قبلاً تحت درمان ریشه برای همان دندان قرار گرفتهاند: در برخی موارد، درمان ریشه مجدد ممکن است موفقیتآمیز نباشد.
افرادی که دندان آنها به شدت آسیب دیده است: اگر دندان شما به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است کشیدن دندان به جای درمان ریشه گزینه بهتری باشد.
3-آیا درمان ریشه بر سایر دندانها تأثیر میگذارد؟
درمان ریشه به طور کلی بر سایر دندانهای شما تأثیر نمیگذارد. با این حال، مهم است که از تمام دندانهای خود به طور صحیح مراقبت کنید تا از ایجاد پوسیدگی و عفونت در آنها جلوگیری کنید.
4. آیا بعد از درمان ریشه میتوانم غذاهای سفت و چسبناک بخورم؟
بله، بعد از درمان ریشه میتوانید غذاهای سفت و چسبناک بخورید. با این حال، بهتر است در چند روز اول پس از درمان از خوردن غذاهای سفت و چسبناک خودداری کنید تا از درد و ناراحتی جلوگیری کنید.
5. آیا درمان ریشه با لیزر جایگزینی برای درمان ریشه سنتی است؟
بله، درمان ریشه با لیزر میتواند جایگزینی برای درمان ریشه سنتی باشد. با این حال، در همه موارد بهترین گزینه نیست. دندانپزشک شما میتواند با توجه به شرایط شما بهترین روش را برای درمان ریشه شما تعیین کند.
6. آیا درمان ریشه با لیزر دائمی است؟
مانند هر روش دندانپزشکی، هیچ تضمینی برای دائمی بودن درمان ریشه با لیزر وجود ندارد. با این حال، با مراقبت مناسب از دهان و دندان، درمان ریشه با لیزر میتواند سالها طول بکشد.
7. آیا درمان ریشه با لیزر برای افراد باردار مناسب است؟
در مورد ایمنی درمان ریشه با لیزر در دوران بارداری اطلاعات کافی در دست نیست. اگر باردار هستید، قبل از شروع هر نوع درمان دندانپزشکی، با پزشک خود صحبت کنید.
8. آیا درمان ریشه با لیزر درد دارد؟
مانند هر روش دندانپزشکی، ممکن است در طول درمان ریشه با لیزر کمی ناراحتی احساس کنید. با این حال، بسیاری از افراد میگویند که درمان ریشه با لیزر از درمان ریشه سنتی کم دردتر است. دندانپزشک شما میتواند از بیحسی موضعی یا بیحسی عمومی برای کاهش درد در طول درمان استفاده کند.
9. چه مدت طول میکشد تا درمان ریشه با لیزر انجام شود؟
درمان ریشه با لیزر معمولاً در یک جلسه انجام میشود و حدود یک ساعت طول میکشد. با این حال، این زمان میتواند بسته به پیچیدگی درمان متفاوت باشد.
10. چه علائمی نشاندهنده عفونت بعد از درمان ریشه با لیزر است؟
اگر بعد از درمان ریشه با لیزر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً به دندانپزشک خود مراجعه کنید:
- تب
- لرز
- درد شدید یا مداوم
- تورم در اطراف محل درمان
- قرمزی یا خونریزی در اطراف محل درمان
- طعم بد در دهان
- بوی بد دهان